Da: Epigrammaton
liber [14__] [1]
.
|
I
29.
Blanco
Comae.
|
Titolo
|
|
Non auri
pretium, Tuscae non serica gentis
quaeque
gerit Calabra dona Galesus humo,
non decus
egregium formae, non dulcia linguae
murmura,
non Phoebo lumina clara magis
me tenuere
diu sine coniuge; saeua cynedum
haec Phrygium
teneant, haec quoque uota Midam. |
Testo |
Sed
facies ardens Veneris sub pectore casto,
iuncta sed
auricomae Iulia Tyndaridi,
haec me
causa diu fecit, pater, una puellam
legitimo
nullam me sociare toro. |
Testo |
Non
petit hanc quisquis fugit horrida bella, tumultus
deque suburranis
Thaida fornicibus. |
Testo |
 Eventuale
dida di foto
|
|
I 54.
Ad Quirites
Romanos
de uirtute
reduce rediuiuaque.
|
Titolo
|
|
Inclyta nascetur
uirtus, gaudete Quirites;
militiae
redeunt signa decusque nouae. |
Testo |
Qui
modo marcebat uino, qui Thaida demens
nunc olidam
princeps, nunc rapiebat Hylam,
Martis amore
furens claraeque et laudis honore,
strenuus
ardentes ducit ad arma uiros. |
Testo |
Otia
segniciem pariunt, gelidumque timorem;
ingenii
robur corporis atque labor. |
Testo
[questa composizione è ripetuta a IV 78] |
|
Eventuale
dida di foto
|
|
I
56.
In
Gallum.
|
Titolo
|
|
Forte putas
multas unum satiare puellas,
uxores satiat
solus ut ille suas. |
Testo |
Sed
temet fallis: multis gallina maritis
est satis
haec, multos uinceret una uiros. |
Testo |
Uxorem
galli qui ducis nomine, Galle,
cristati
Cybeles denique gallus eris. |
Testo |
|
Eventuale
dida di foto
|
|
I
60.
Idem
[ = Lodouico Cendratae].
|
Titolo
|
|
Quod te castalidas
calor sorores,
diuinum
Ciceronis atque fontem
cogit linquere
feruidi leonis,
aestas spicea
Iuliusque feruens,
igniti radii
facesque saeuae
et currus
Phaetontis impudici,
vellem tartareo
suum tyranno
lumen perpetuis
darent diebus. |
Testo |
| Odi
te nitidam tacente lucem. |
Testo |
|
Eventuale
dida di foto
|
|
I
61.
Petro
Brauo.
|
Titolo
|
|
Quidam me
lacerat loquax caninis
saeuo dentibus
ore circulator;
inter non
homines probos, pudicos,
illum nam
fugiunt uiri seueri,
molles sed
pathicos adulterososque
lenones,
lanios, coquos, petauros
et quos
coenula lassat inquietos,
uiles cistiferos,
rudes ministros. |
Testo |
Hunc
si noscere uis tenebrionem:
nares simae
habet et capellae ocellos,
collum uulturis
et caput leonis,
ingentes
asini genas et aures,
cui caedit
crocodillus ore lato,
quo stridens
melius cicada cantat,
et coeno
genitus culex Rauennae. |
Testo |
Quem
tantum duo per forum clientes,
quos tristis
cruciat fames, sequuntur,
quem uos
o socii fori uocatis
picam nomine
garrulumque coruum. |
Testo |
Hunc
uerbis moneas tuis rogamus
ne bilem
moueat fero leoni,
illum ne
ueluti ferox asellum
perdam dentis
aper meis furore. |
Testo |
|
Eventuale
dida di foto
|
|
II
70.
Comiti
Fulgosino. <Versus 1-20>
|
Titolo
|
|
Fulgentes
auibus bonis, Thalia,
Fulgosi
thalamos petas tyranni,
sed uultu
caueas libidinoso
ne pergas,
ueluti soles, petulca |
Testo |
5
cum cantas Veneris nimis salaces
motus, deIicias,
iocos, rapinas.
Non molles
Triuiae coluntur arae
isto sub
duce, non Tagi puellae
saltant,
non Bromii quatit furentis |
Testo |
10
Thyas cymbala, sistra uel sacerdos,
quae plorat
Pharii bouem Canopi,
non
inter Sybariticos cinaedos
insanae
pathici cubant Cybelis.
Sed ponit
grauitas Catonianos |
Testo |
15
mores ordine, candidus decensque
est iunctus
pudor aureo decori,
est claemens
pietas, fidesque recta
est sincerus
amor, probus, pudicus,
uirtus denique
quaelibet sacelli |
Testo |
| 20
huc currit uelut ad fores amici. |
Testo |
| (...) |
(...) |
|
Eventuale
dida di foto
|
.
|
III
5.
Marco
Antonio Sabellico.
|
Titolo
|
|
Qui nunc
principibus nostris ducibusque placere
optat et
in primo posse sedere gradu,
consulis
et fasces equitum uel ferre magistri
praemia,
uel Phrixi uellera diues ouis, |
Testo |
urbibus
et leges et foedera ponere genti,
ducere laurigeros
sub iuga, uictor, equos,
inclyta
non magni non Caesaris arma sequatur,
non fieri
studeat Romulus atque Numa, |
Testo |
noscere
non rerum causas, non culmina Cynthi
scandere,
non dulces composuisse sonos,
non quid
sint numeri, spatiis quibus omnia constent. |
Testo |
Grammaticos
spernat, spernat et astrologos,
sed fieri
cupiat parasitus, moechus, adulter,
fellator,
draucus, mango, lanista, coquus;
sit
pedico simul durus mollisque cinaedus,
principibus
nostris sic puto gratus erit. |
Testo |
|
Eventuale
dida di foto
|
|
III
6.
Petro
Volsco.
|
Titolo
|
|
Petre, mihi
dicunt multi quod Martia quaeram
quae posuit
forti moenia fratre Remus,
quae petit
Illyricus, Tanaim colitatque niualem
quique,
Borystheneo quem ferit Vrsa gelu,
quique manent
torui flexo sub poplite Tauri,
quique Cleonaei
regna leonis habent: |
Testo |
Pontifices
celebrant nostris quibus orgia uannis
tympana
clamoso nec Corybante sonant,
denique
dat leges ubi maximus ille sacerdos,
ille ille
in terris qui gerit arma Iouis. |
Testo |
His
ego caelsa petam magnae cur moenia Romae
credulus,
hic uitae qua ratione fruar? |
Testo |
Morio
qui non sum, gladiator uel citharedus,
nosco nec
antiquis condita uina cadis,
nescio pollicitis
blandas qui nocte puellas
ducere
uel teneros ad sacra tecta mares. |
Testo |
Haec pathicus
meritrixque petant; namque omnia Romae
cunnus et
imberbis munera culus habet. |
Testo |
|
Eventuale
dida di foto
|
|
III
71.
In
Beltramum Mutinae praesidem.
|
Titolo
|
|
Praeside
Beltramo pietas celebrata probatur;
nec tantum
iuris foedera saeua nocent. |
Testo |
Incuruat
tenerum Mancinus saepe cynaedum;
aurea
dat diues munera, liber abit. |
Testo |
Lipperius
matrem futuit, futuitque sororem;
aurea dat
diues munera, liber abit. |
Testo |
Trafixit
iugulum domino sceleratus Achilas;
aurea dat
diues munera, liber abit. |
Testo |
Symmachus
excaelsi spoliat delubra Tonantis;
aurea dat
diues munera, liber abit. |
Testo |
Falsa notat
falsis Marius sextertia signis;
aurea dat
diues munera, liber abit. |
Testo |
Proditor,
cursor, praedo, fur, moechus, adulter
aurea si
dederint munera nihil timeant. |
Testo |
Viuere quisque
potest Beltramo praeside: tandem
tristia
non poscit funera, poscit opes. |
Testo |
|
Eventuale
dida di foto
|
|
IV
25.
De
uana suspitione belli.
|
Titolo
|
|
Quisquis
bella timet nostris truculenta sub annis,
ignarus
belli somnia uana timet. |
Testo |
Strenuus
urget equos numquid Mars gentibus istis
otia quas
plumis desidiosa tenent, |
Testo |
quas
capiunt prisco sub consule pressa Phalerni
pocula,
quas lautius mensa parata cibis,
quas immaturas
ui paedicare puellas
quas iuuat
et teneros supposuisse mares, |
Testo |
quae
sua lomento poliunt et dropace membra,
sordida
quae Cosmi munera semper olent,
quae sibi
componunt longos ex ordine crines,
quae iuuenum
labris inguina tenta uorant? |
Testo |
Tristia
non peragunt lepores, non proelia dammae,
non quatiunt
molles tela cruenta manus. |
Testo |
|
Eventuale
dida di foto
|
|
IV
33.
Marco
Ciuili.
|
Titolo
|
|
Quaesiui
Scythicas rupes gelidosque Triones,
quo ueniens
Boreas spirat et axe Notus,
qua Germanus
atrox torquet sua tela, fugaces
qua Parthi
uersa post sua terga manu,
qua tumidum
iactat feruentes aequor arenas,
qua sua
semotus regna Britannus habet. |
Testo |
Nec
potui infoelix castam inuenisse puellam
et quae
non esset perfida, tristis, atrox. |
Testo |
Iuppiter
est testis: falsas qui saepe puellas
cum uidit
serpens, foemina, taurus, auis,
has ueluti
clades fugiens incendia, morbos,
iuit ad
aethereos cum Ganymede polos. |
Testo |
|
Eventuale
dida di foto
|
|
IV
54.
Ad
Venerem.
|
Titolo
|
|
"Torqueor,
alma Venus, flagranti torqueor igne".
"Quis te
tam subitus destruit ignis?". "Amo". |
Testo |
"Quam?".
"Non quam, sed quem poscas." "Scelerate, cynedum
diligis
et sequeris et mihi poscis opem?". |
Testo |
"Si
scelus est, summo cur pocula grata Tonanti
dat puer
aethereae raptus ad astra domus? |
Testo |
Cur
tenerum dilexit Hylam Tyrintius heros?
Et cur Oebalidem
pulcher Apollo suum? |
Testo |
Si scelus
est, tibi cur placuit formosus Adonis?
Sed scio
sit cur, sic foemina quaeque facit". |
Testo |
|
Eventuale
dida di foto
|
|
IV
137.
Ioanni
Matheo Aueroldo.
|
Titolo
|
|
Qui puerum
ficto celebraui nomine Lygdum
non pathico
Lygdi captus amore fui. |
Testo |
Odi
laenonum cunas et ab ubere raptos
concubitus,
mihi lex Iulia sola placet. |
Testo |
Damnaui
semper Venerem quae perdere semen
et genus
humanum perniciosa facit. |
Testo |
Sed
quia saepe suo morsu delectat acetum
et pungens
gratas sal facit esse dapes,
ne tantum
fatuas gererent mea prandia betas
dulcibus
et tantum liba peruncta fauis,
lasciuos
scripsi uersus. Cantauit Alexin
Virgilius,
puerum uir quoque, Polla, tuus. |
Testo |
Non uerbis
animum solis uir indicat aequus,
intima saepe
tacent corda quod ora sonant. |
Testo |
|
Eventuale
dida di foto
|
|
IV
138.
Zachariae
Veritati.
|
Titolo
|
|
Formosum
rapiant timeo ne numina Lygdum
ut Mars,
ut summo qui tonat axe deus; |
Testo |
Amphitrioniades
ueniet si fortis et acer,
seruet Hylam
custos, seruet et Oebalidem, |
Testo |
ludentis
Boreas discum ne torqueat huius
in caput
et campos mittat ad Elysios. |
Testo |
Aemula
quisquis amat formidat spicula; duro
sed puer
igne cremat cum timet illa magis. |
Testo |
|
Eventuale
dida di foto
|
|
IV
139.
In
Lygdum.
|
Titolo
|
|
Lygde, qui
forma superas cynedum
nobilem,
pulchrum, tenerum, proteruum,
qui sacro
praebet manibus Tonanti
nectar eburnis; |
Testo |
Lygde,
qui uincis nitidis ocellis
qui miser
disco cecidit cruento,
quem ferox
syluis aper in iugosis
dente peremit; |
Testo |
Lygde,
cui cedit puer unus ille,
ille qui
molli potuit capistro
ora per
campos iuga per fugati
flectere
cerui; |
Testo |
Lygde,
quem natus Veneris pharetra
donat aurea
niueisque plumis,
Vinculis,
flamma, laqueis, flagello
coteque
saeua. |
Testo |
Tigris Hyrcanis
generata syluis
saeua sit
quamuis, furibunda, tristis,
masculum
quaerit tamen et petenti
iungitur
illi. |
Testo |
Ursa Riphoeis
generata syluis,
saeua sit
quamuis, furibunda, tristis,
masculum
quaerit tamen et petenti
iungitur
illi. |
Testo |
Non suum
spernit sed amat leonem
torua sub
campis Lybicis laena,
non suum
spernit sed amat colubrum
uipera longum. |
Testo |
Durior dura
poteris leaena,
tristior
tristi poteris colubro,
saeuior
saeua poteris uideri
tigride
et ursa. |
Testo |
Non deus
uult hoc facilis, serenos,
qui dedit
uultus tibique capillos
aemulos
Phoebi radiis, cynaedum
forma iubet
te. |
Testo |
|
Eventuale
dida di foto
|
|
IV
140.
De
Lygdo.
|
Titolo
|
|
Extinctum
iam me laceras cur, Lygde, cruento
uulnere,
cur saeuis ignibus uris atrox? |
Testo |
An
postquam mea corda tuis sunt uincta cathenis,
et melior
quae pars corpora nostra mouet,
uis religare
nouis laqueis? Vrsumque lupumque
uenator
satis est si capit arte semel, |
Testo |
quae
iam decepta est uolucrem non decipit aucups,
dona nec
ut capiat quae tenet illa capit; |
Testo |
non
mouet in liquidis piscator fontibus hamum
quos habet
ut pisces ad sua uota trahat. |
Testo |
Sit pudor,
ah tandem, post funera postque sepulchrum
parce, puer,
cineres sollicitare meos! |
Testo |
Me uiuum
dices: fateor, me uiuere, sed non
ut ualeam
fato plus cecidisse tuo. |
Testo |
|
Eventuale
dida di foto
|
|
IV
141.
In
Petrum Bargnanum.
|
Titolo
|
|
Lex iubet
intonsos te linquere, Petre, ministros
quos facit
esse tibi iam noua nupta uiros.
Ecce, faces
tremulae lucent et flammea sponsae
ora tegunt,
sacros fert puer ecce lacus.
Sparge nuces,
Hymenaeus adest; es, Petre, maritus.
Quid cessas?
Putris sparge, marite, nuces.
Limine non
presso thalamos Aurelia castos
intrat.
Io, zonam soluite uirgineam,
soluite,
io, matres et saeuae tela Dianae
linquite;
nos Veneris dulcia furta mouent.
Iam grauis
es, iam uir; gratum est mihi, gratius esset
si fieret
dominus uir quoque, Lygde, tuus. |
Testo |
|
Testo |
Testo |
|
Testo |
Testo |
|
Testo |
Testo |
|
Testo |
Testo |
|
Testo |
Testo |
|
Eventuale
dida di foto
|
|
IV
142.
Eidem.
|
Titolo
|
|
Si puerum
laetis uellet me sumere fatis
qui regit
imperio sydera cuncta suo,
non ego
syderea praestat qui pocula mensa
pocula diuino
nectare plena Ioui;
purpureus
mediis non qui flos nascitur aruis,
qui periit
formae captus amore suae,
nn quem
saeuus aper crudeli sorte peremit
uenantem,
Paphyae uulnera saeua deae.
Sed peterem
Lygdum; Lygdus mea uita, meum cor,
lux mea,
qui facie uulnera mille gerit.
Hunc quod
praeponam cunctis mirabile forsan;
pulchrior
est cunctis qui mihi, Petre, placet. |
Testo |
|
Testo |
Testo |
|
Testo |
Testo |
|
Testo |
Testo |
|
Testo |
Testo |
|
Testo |
Testo |
|
Eventuale
dida di foto
|
|
IV
143.
Ad
Lygdum.
|
Titolo
|
|
Non uideas
speculo, liquidis non, Lygde, sub undis
te moneo,
quoniam pulcher es ipse nimis. |
Testo |
Te
capiet tua forma, tuo miserabile ore
ipse cades,
inopem copia te faciet. |
Testo |
Denique
te pictos ornabunt flore capillos
Naiades
et sertis limina sacra tuis. |
Testo |
Tunc
ergo cum dulces risus, cum cogerer ora
cogerer
et uitam linquere, Lygde, meam. |
Testo |
Inspicias
ne te moneo; nam mors tua multos
duceret
ad uitae fata suprema suae. |
Testo |
Quamuis,
si mortem mors posset uincere, numquam
te fera
Tartarei cerneret aula Iouis. |
Testo |
|
Eventuale
dida di foto
|
|
IV
144.
Ad
Lygdum.
|
Titolo
|
|
Formosum
forsan credis te lumine clarum
quod superas
Phoebum sydereosque polos; |
Testo |
quod
tibi sunt oculi, Veneris quibus ora nitebant
cum uincit,
Phrygio iudice, pulchra deas; |
Testo |
quod
niue candidior Getica quam turbine saeuo
non tetigit
Boreas est tua, Lygde, manus; |
Testo |
quodque
tuis aurum scis cedere crinibus atque
scis tua
Pestanas uincere labra rosas. |
Testo |
Hunc propter
nullus uultum formosus habetur,
splendidus
ut placeant non facit ora color. |
Testo |
Sed facilis
risus, sed amor, sed blanda uoluptas
sed pietas
multis delitiosa iocis,
tradere
sed precibus munus puerile petentis. |
Testo |
Candidus
Oebalides hoc tibi, Phoebe, placet,
si puer
Iliacus crudelis et improbus esset
non daret
aethereo pocula grata Ioui. |
Testo |
In puero
nihil est quod pulchrius esse probetur
quam puer
existens ut uelit esse puer. |
Testo |
|
Eventuale
dida di foto
|
|
IV
145.
Ioanni
Lagarino.
|
Titolo
|
|
Ad sua non
tauro summum rapuisse Tonantem
alite uel
Lygdum credimus astra meum;
Nam
posito uarias tantum non numine formas
Gessit ob aligeri tela facesque dei,
5
Sed daret ut populo terris, ut ciuibus urbes
Posset et imperium nobilitare suum.
Cadmus
Agenorae sequitur dum furta puellae
Fecit ab inuento moenia dicta boue,
Perdere
dum Phrygios rapto furibunda ministro
10
Iuno cupit, Latii uenit ad arua soli
Aeneas
geminique deum de sanguine fratres
Struxerunt domini regia tecta Numae.
Herculis
ut caderent manibus fera monstra cruentis
Taurus, aper, serpens, Cerberus, Hydra, leo,
15
Raptus Hylas uitreis olim sub fontis amoeni
Nereidum manibus caerula tecta fuit.
Semiuirum
fecit puerum Berecynthia mater
Tinnula quo maior tangeret aera chorus.
Sic
fuit et rebus superum quaecumque uoluptas
20
Vtilis humanis utilis atque sacris:
Si
raperent Lygdum fierent nec templa nec urbes,
Non igitur Lygdum dii rapuere meum. |
Testo |
|
Testo |
Testo |
|
Testo |
Testo |
|
Testo |
Testo |
|
Testo |
Testo |
|
Testo |
Testo |
|
Eventuale
dida di foto
|
|
IV
146.
Iacobo
Guariento.
|
Titolo
|
|
Oebalides,
Cyparissus, Hylas, Diadumenus, Athys,
Phryx puer et picto Parthenopeus equo,
Cuius
et in gremio posuit miserabilis ora
Cum Stygiae uates iret ad antra domus,
5
Et Veneris natus precibus qui foemina, qui uir
Salmacis est mediae flumine factus aquae
Si
Lygdi caedunt oculis flauisque capillis,
Splendet et in summo pulchrius orbe nihil,
Cur
tam sydereos hortaris linquere uultus
10
Me puer, et pueris tam fera bella paras,
Non
decet an me quod decuit te, Romule, quondam,
Te Nero, te Caesar, te quoque, sancte Numa?
Numquid
ero tenerae uiridi sub flore iuuentae
Sanctior et Phoebo sanctior atque Ioue?
15
Non errat quisquis sequitur uestigia diuum;
Quod faciunt superi non scelus esse potest. |
Testo |
|
Testo |
Testo |
|
Testo |
Testo |
|
Testo |
Testo |
|
Testo |
Testo |
|
Testo |
Testo |
|
Eventuale
dida di foto
|
|
IV
147.
Lygdo.
|
Titolo
|
|
Cur rigidos
acer uultus, cur lumina torua
induis et
semper tristia uerba sonas?
Cur
numquam flauos componis, Lygde, capillos
Nec tenero speculum consulis ore tuum?
5
Alea cur nucibus delectat iniqua relictis
Te puer, et celeris cur fugis aera rotae,
Teque
uiros inter uideo cur semper inertes
Quos merito possit dicere Nestor auos?
Vt
te, Lygde, uirum credam fortemque ferumque
10
Vis Priamum demens Astyanacta putem.
Ostendas
Curios facie licet atque Camillos,
Cum tua sit facies, et tener et puer es. |
Testo |
|
Testo |
Testo |
|
Testo |
Testo |
|
Testo |
Testo |
|
Testo |
Testo |
|
Testo |
Testo |
|
Eventuale
dida di foto
|
|
IV
148.
Zachariae
Veritati de Lygdo.
|
Titolo
|
|
Quem rosa
quae biferis Pesti generatur in ortis
quemque
gerunt Zephyro flante ligustra color, |
Testo |
quem
tepidi laeto Nili flos tempore ueris
et sua dilexit
qui nimis ora puer, |
Testo |
quemque
bibit Tyrium uestis quae saepe liquorem
quem ruber
Aeoo Gange lapillus habet
quem matutini
nascentia lumina solis, |
Testo |
quem
Veneris facies, quem Iouis astra micant
est Lygdi
nitidis oculis facieque serena. |
Testo |
| Hunc cupias
puerum: non tibi talis erit. |
Testo |
[2].
[3].
[4].
[5].
[6].
[7].
[8].
[9].
[10].
[11].
[12].
L'autore ringrazia
fin d'ora chi vorrà aiutarlo a trovare immagini e ulteriori dati
su persone, luoghi e fatti descritti in questa pagina, e chi gli segnalerà
eventuali errori in essa contenuti. |
Note
[1]
Il testo da: Panfilo Sasso (Pamphilus Saxus, o Sasso de’ Sassi), Epigrammaton
libri, tesi di laurea di M. Dussin, Università degli Studi di
Padova, 1987-88, così come pubblicata online dal sito "Poeti
d'Italia.in lingua latina".
[2].
[3].
[4].
[5].
[6].
[7].
[8].
[9].
[10].
[11].
[12].
un'allusione
anche a IV 34, 13.
|
